Cmentarz wojenny (nr 29 na mapie)
LOKALIZACJA: Wólka Łasiecka (zachodni skraj wsi, przy autostradzie A2)
POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE: 52o03’33’’N 20o08’53’’E
POŁOŻENIE ADMINISTRACYJNE: gmina Bolimów, powiat skierniewicki (własność prywatna)
Data inwentaryzacji: 2014 r.
Data przeglądu/aktualizacji: 2021 r.
Opis stanu faktycznego:
Cmentarz niemiecki, ulokowany na prywatnych gruntach w Wólce Łasieckiej, zajmuje powierzchnię 0,14 ha. Jego lokalizacja była ściśle związana z rozmieszczaniem w tej wiosce zaplecza dla walczących jednostek armii niemieckiej, na które składały się 225 i 226 Rezerwowe Pułki Piechoty. Pierwsze pochówki rozpoczęły się już w okolicach 5 - 6 stycznia 1915 roku i takie daty śmierci widnieją na płytach nagrobnych oraz mają potwierdzenie w kronice pułkowej 226 Rezerwowego Pułku Piechoty (5.01 - 1 osoba z 1 kompanii, 2 osoby z 2 kompanii a następnego dnia liczni polegli z 1,3,4,8 i 12 kompanii). Wydzielona kwatera 21 Rezerwowego Batalionu Strzelców zawiera 4 duże płyty z wyszczególnionymi poległymi strzelcami. W kronice batalionowej poległych wszyscy wymienieni na płytach zginęli 1 kwietnia 1915 r. na skutek eksplozji rosyjskiej miny zdetonowanej pod pozycją „Jägernase” o godz. 2 30 w nocy.
Prace odnowienia całkowicie zaniedbanego i zrujnowanego cmentarza podjęli w latach 2009 – 2013 wolontariusze pod nieformalnym kierownictwem Jacka Słupskiego. Dzięki inicjatywie Urząd Gminy w Bolimowie uzyskano w roku 2013 dotacje na odremontowanie cmentarza. W ramach prac wykonano: prześwietlenie i chirurgię drzew, wyłożenie i utwardzenie alejki, ogrodzenie terenu cmentarza i umieszczenie dużego krzyża, będącego kopią pierwotnego krzyża.
Dokonano także kompletnej rekonstrukcji obelisku-ołatarza, do którego płytę główną z napisem w języku niemieckim, wykuł w piaskowcu Łukasz Konopacki. W pobliżu wejścia usytuowano dużą tablice informacyjną z pierwotnym planem cmentarza i wieloma informacjami.
W dniu 6 listopada 2016 r. dokonano uroczystego poświęcenia cmentarza, w której uczestniczyło kilkadziesiąt osób.
Cmentarz jest objęty corocznymi pracami porządkowymi organizowanymi przez Oddział Terenowy Bolimowskiego Parku Krajobrazowego.
Wygląd zinwentaryzowanych płyt oraz listy poległych można oglądać na stronie internetowej pod adresem:
„W dniu 15 i 22 października 2011 dzięki uprzejmości p. Rzepeckiego z Józefowa, który nieodpłatnie udostępnił motokosę, udało się posprzątać zapomnianą perełkę nieszczęsnego żołnierskiego kresu, cmentarzyk wojenny w Wólce Łasieckiej. Po ostatnim naszym pobycie okazało się, że zbyt słabą dałem mieszankę środków chwastobójczych i dzika róża, jeżyny oraz inne krzaczory odrosły zasłaniając wydobyte z mroków zapomnienia płyty nagrobne. Dobrze, że zdążyłem je zinwentaryzować, sfotografować oraz nanieść na plan. Do prac porządkowych bardzo ochoczo przystąpili Piotr Moskwa, Łukasz Rzepecki no i nieco mniej sprawniej, ale zawsze z jakimś tam zapałem mój syn Maciej. Nie mamy możliwości stałej opieki nad szczątkami poległych żołnierzy ( dużo imion i nazwisk polskich), ale jakoś przynajmniej takimi małymi kroczkami i z doskoku staramy się składać hołd tym nieszczęśnikom, którzy nieświadomie rozpoczęli marsz ku naszej niepodległości. Pewnie już w tym roku tam nie pojedziemy. Mają jednak posprzątane, zagrabione, duże znicze zapalone, modlitwę odmówioną a moje dziecko przy pomniku odśpiewało (bardziej zanuciło) hymny trzech zaborców.” – notatka Jacka Słupskiego.
Ołtarz/obelisk - stan w 2013 r. Fot. Jacek Słupski | Instalacja tablicy informacyjnej. Rok 2008. Fot. Jacek Słupski |
Stan cmentarza przed rozpoczęciem prac. Rok 2009. Fot. Jacek Słupski | Stan obelisku/ołtarza przed odbudową.Rok 2009. Fot. Jacek Słupski |
Pierwsze prace porządkowe. Rok 2009. Fot. Jacek Słupski | Prace przy odbudowie ołtarza/obelisku. Rok 2016. Fot. Jacek Słupski |
Fragment tablicy informacyjnej z planem cmentarza nakreślonym przez Jacka Słupskiego |
Odrestaurowane płyty nagrobne. Fot. Stanisław Pytliński |
Odrestaurowany krzyż i tabliczka informacyjna. Fot. Stanisław Pytliński |
Warta honorowa podczas uroczystości 6 listopada 2016 r. Fot. Stanisław Pytliński | Uroczystości 6 listopada 2016 r. po zakończeniu prac renowacyjnych. Fot. Stanisław Pytliński |
Jacek Słupski i Łukasz Konopacki w rozmowie z mieszkanką Bolimowa. Fot. Stanisław Pytliński |
Prace konserwacyjne w 2022 r. Fot. Jacek Słupski |
Alejka główna i widok na odbudowany obelisk/ołtarz. |
Płyta wieńcząca obelisk/ołtarz wykuta przez Łukasza Konopackiego Fot. Stanisław Pytliński Napis w szwabasze głosi: „Den bis in den Tod getreuen Kameraden aus Res. (Reservisten) Inf. (Inafanterie) co się tłumaczy: „Wiernym aż po grób (dosł. śmierć) towarzyszom (broni - w domyśle) z 226 regimentu rezerwistów piechoty z dumą i wdzięcznością". |