Światowy Dzień Kota to coroczne święto, które obchodzimy 17 lutego. Kot to zwierzę uwielbiane i hodowane na całym świecie. To zaraz obok psów ulubiony towarzysz człowieka. Obchody Dnia Kota przypominają, jak ważną rolę pełnia te zwierzęta w życiu wielu z nas.
Zgodnie z aktualną wiedzą naukowców, historia udomowienia kotów rozpoczęła się około 9500 lat temu. Na ten sam okres datowane są również początki rolnictwa, które wyparło zbieracko-łowiecki tryb życia ówczesnych ludzi. Składowane w określonych miejscach zboże przyciągało gryzonie, które z kolei stanowiły podstawę kociej diety. W ten sposób nasi mruczący towarzysze znaleźli się w pobliżu ludzkich siedzib, skąd łatwo im było przedostać się pod dachy obywateli starożytnych miast. Związek człowieka z kotem od początku był korzystny dla obu stron. Rolnicy nie musieli się obawiać o bezpieczeństwo swoich plonów, natomiast przodkowie dzisiejszych kotów otrzymywali sposobność do zdobywania pożywienia. Z czasem koty zadomowiły się na tyle, że dbanie o ich wyżywienie i bezpieczeństwo spoczęło całkowicie w ludzkich rękach.
Utrzymuje się, że bezpośrednim przodkiem kota domowego jest kot nubijski, zwany również żbikiem afrykańskim. Gatunek ten zamieszkiwał pierwotnie dolinę Nilu, występując na terenie dzisiejszego Sudanu. Około 6000 lat temu mieszkańcy starożytnego Egiptu nie tylko hodowali, ale nawet czcili koty. Bast (albo Bastet), czyli tamtejsza bogini miłości, radości, muzyki, tańca, domowego ogniska oraz płodności, w dziełach sztuki była przedstawiana jako kotka lub kobieta z głową kotki. Jako zwierzęta boskie, koty w Egipcie były otoczone szczególną ochroną. Nie wolno ich było zabijać ani wywozić poza granice imperium. Mimo to z biegiem stuleci koci gatunek ewoluował i rozprzestrzeniał się po kolejnych kontynentach. Jeszcze przed naszą erą przodkowie dzisiejszych kotów domowych zasiedlili Azję i Europę, gdzie zmieszali swoje geny z genami dziko żyjących kotowatych. Początkowo koty były traktowane jako unikatowe zwierzęta dla elit, jednak ich szybkie rozmnażanie się sprawiło, że utraciły ten status. Były natomiast bardzo cenione ze względu na swoje umiejętności łowieckie. W niektórych miejscach – np. w Rzymie – koty domowe były chronione prawem. Dziś sprawy kocie mają się różnie, jedne żyją razem z nami w naszych domach, inne prowadzą dziki tryb życia. Mamy koty rasowe i popularne „dachowce”.
Występujące wśród kotów domowych rasy są wynikiem działalności człowieka. Pierwsze celowe hodowle powstawały w Zjednoczonym Królestwie w pierwszej połowie XIX wieku. Z tamtych terenów pochodzi wiele znanych dzisiaj odmian domowych mruczków.
Czy wiesz, że:
- Najstarsze miejsce pochówku, w którym stwierdzono obecność zarówno ludzkich, jak i kocich szczątków, zostało odnalezione na Cyprze. Zwłoki 30-letniego mężczyzny pochowano w jednym grobowcu wraz ze zwłokami – prawdopodobnie – towarzyszącego mu za życia pupila. Naukowcy datują znalezisko na około 7500 rok p.n.e.
- Pierwsza wystawa kotów rasowych odbyła się w 1981 roku w Londynie. Tradycję organizowania takich wydarzeń szybko przejęto w innych krajach Europy (m.in. w Belgii i Francji), a także w Stanach Zjednoczonych. Historia hodowli kotów w Polsce sięga okresu międzywojennego. W 1934 roku Związek Hodowców Zwierząt Futerkowych utworzył pierwszą sekcję hodowców kotów.
- Felinoterapia to metoda leczenia, która wykorzystuje obecność kota lub kotów do łagodzenia objawów różnorodnych chorób. Przebywanie z mruczącymi zwierzętami wpływa pozytywnie m.in. na terapię dzieci ze stwierdzoną nadpobudliwością ruchową oraz ze spektrum autyzmu.
- Koty domowe spędzają do 18 godzin w ciągu doby śpiąc lub drzemiąc. 30% czasu swojej aktywności poświęcają natomiast na dbanie o higienę.
- Nos każdego kota jest pokryty unikalnym wzorem mikroskopijnych linii, które można przyrównać do ludzkich linii papilarnych.
- Koty mają również szósty zmysł. Za jego występowanie odpowiada obecny u mruczków organ Jacobsona, który znajduje się w górnej części kociego podniebienia. Narząd ten łączy w sobie zmysły smaku i powonienia, a uaktywnia się w momencie, gdy cząsteczki zapachu trafiają na język czworonoga. W ten sposób zwierzę jest w stanie „smakować” docierające do niego zapachy.
- Szacuje się, że obecnie w ludzkich domach na całym świecie mieszka około 600 milionów kotów.
- W Księdze Rekordów Guinnessa odnotowano wzmiankę o najdłużej żyjącym kocie. Była to zamieszkująca miejscowość Austin w stanie Teksas kotka o imieniu Creme Puff, która dożyła sędziwego wieku 38 lat i 3 dni (1967-2005).
Nie masz własnego kota? Odwiedź schronisko i zaoferuj tam swoją pomoc. Możesz wesprzeć finansowo swoją lokalną organizację pomocy kotom. Wiele takich miejsc potrzebuje karmy, koców lub pieniędzy na opiekę weterynaryjną.
Opr.DWB
Zdj. D.Sommerfel
