Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków to święto obchodzone 18 kwietnia od 1983 roku w większości krajów świata. Ustanowiony został przez Międzynarodową Radę Ochrony Zabytków (ICOMOS) i wpisany przez UNESCO do rejestru ważnych imprez kulturowych o znaczeniu światowym.
Głównym celem Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków jest przybliżenie mieszkańcom wagi problematyki dziedzictwa kulturowego. W Polsce celem obchodów jest prezentowanie zabytków o szczególnym znaczeniu dla dziedzictwa światowego i bogatej spuścizny kulturowej kraju.
Elementem Dnia Ochrony Zabytków w Polsce jest nagrodzenie osób, które w szczególny sposób przyczyniły się do ochrony zabytków.
Polska, jako kraj cechujący się bogactwem tradycji i aktywnie dbający o ich ochronę, jest nie tylko jednym z pierwszych Państw-sygnatariuszy Konwencji dziedzictwa światowego, ale również jednym z czołowych reprezentantów na Liście Światowego Dziedzictwa. Zgodnie ze stanem z lipca 2006 roku, zostało na nią wpisanych 13 polskich dóbr. To daje nam 9 miejsce w Europie i 15 na świecie.
Głównymi polskimi zabytkami wpisanymi na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO są: m.in. Stare Miasto w Krakowie, w Toruniu, w Warszawie i Zamościu oraz Kopalnia soli "Wieliczka".
W ramach obchodów tego święta Generalny Konserwator Zabytków przyznaje nagrody w konkursie "Zabytek zadbany". Maksymalnie cztery równorzędne nagrody są przyznawane w czterech następujących kategoriach:
- Zabytki sakralne
- Zabytki architektury i budownictwa mieszkalnego oraz użyteczności publicznej
- Zabytki dziedzictwa przemysłowego
- Zabytki architektury obronnej
Również na terenie parków krajobrazowych województwa łódzkiego jest wiele obiektów zabytkowych będących perełkami regionu. Bez wątpienia jednym z nich jest romański kościół pod wezwaniem św. Urszuli i 11 Tysięcy Dziewic wznoszący się na wysokim brzegu rzeki Warty w miejscowości Strońsko. Wybudowany został na przełomie XII i XIII wieku i był jednym z pierwszych ceglanych kościołów na ziemiach polskich. Pierwotnie była to budowla jednonawowa, z prezbiterium zamkniętym apsydą. Kościół ulegał w historii licznym przebudowom i jego pierwotny układ przestrzenny jest już nieco nieczytelny. Obudowano go licznymi kaplicami, dobudowano kruchtę i wieżę, podwyższono również mury. Unikalnym detalem zdobiącym wnętrze świątyni jest półkolisty, kamienny tympanon przedstawiający dwugłowego smoka pożerającego szarańczę. Cała płaskorzeźba jest niezwykle ciekawa, przywodzi na myśl coś celtyckiego i wynagradza trudy dotarcia do Strońska. Na murach kościoła znajdują się tajemnicze napisy wyryte w cegle. Nie są to jednak akty wandalizmu, lecz autografy pozostawione przez pielgrzymów z przełomu XVI i XVII wieku. Jeden z lepiej zachowanych to podpis wędrowca o imieniu Gregorius Brzesnesis.
E. Fraszczyńska
