Nawłoć kanadyjska potocznie nazywana jest polską mimozą. Nawłoć kanadyjska Solidago canadensis i nawłoć późna zwana także olbrzymią Solidago gigantea to dwa inwazyjne gatunki obce występujące w Polsce, które zostały zawleczone do Europy z Ameryki Północnej. Rośliny te są bardzo do siebie podobne – nawłoć kanadyjska w odróżnieniu od nawłoci późnej, ma łodygę owłosioną na całej długości (łodyga u nawłoci późnej owłosiona tylko w obrębie kwiatostanu).
Angielska nazwa nawłoci kanadyjskiej to „Goldenrod”. Posiada ona drobne, żółte, z daleka widoczne kwiatostany. Do Europy sprowadzona została już w XVII wieku jako roślina ozdobna. Gatunek trafił do Polski prawdopodobnie wraz z importem towarów rolnych. Pierwszy raz w Polsce poza uprawami obserwowana była na terenach Małopolski w 1872 r. Termin kwitnienia nawłoci to okres późnego lata i wczesnej jesieni. Już Czesław Niemen śpiewał „Mimozami jesień się zaczyna…”. Jako gatunek inwazyjny łatwo opanowuje nowe tereny. Późnym latem i wczesną jesienią przemierzając Polskę praktycznie wszędzie dostrzeżemy żółte połacie kwitnących roślin. Dominują one w krajobrazie rolniczym, porastają pobocza nasypów kolejowych, nieuprawianych łąk i pól, śródleśnych polan czy nieużytków. Nawłoć kanadyjska jest zagrożeniem dla rodzimych gatunków roślin łąkowych. Na terenach porośniętych nawłocią zwiększa się pH gleby, zawartość azotu i węgla oraz substancji organicznych. Nawłoć może wywoływać katar sienny u alergików, zwłaszcza przy suchej i wietrznej pogodzie. Walka z tym gatunkiem inwazyjnym jest trudna, to przysłowiowa „walka z wiatrakami”. Należy jednak dążyć do jego ograniczenia poprzez wykopywanie kęp wraz z kłączem lub regularne koszenie ich (przed okresem kwitnienia). Ponad 10 lat temu parki krajobrazowe w Polsce prowadziły akcję „zamień nawłocie na malwy przy płocie”. Dzisiaj to hasło jest nadal aktualne. Nawłoć kanadyjska przyczynia się do spadku różnorodności biologicznej owadów zapylających związanych z siedliskami łąkowymi. Dawniej natomiast ceniona była przez pszczelarzy ponieważ stanowiła jeden z ostatnich pożytków pokarmowych dla tej grupy owadów. Znane są także prozdrowotne oddziaływania nawłoci. Można z niej zrobić syrop na kaszel. Działa także na nadciśnienie, jelita czy żołądek. Więcej o leczniczych właściwościach nawłoci przeczytać można tutaj.
W Polsce spotykane są także rodzime gatunki nawłoci: nawłoć pospolita Solidago virgaurea – spotykana w całym kraju oraz nawłoć alpejska Solidago alpestris spotykana w Polsce wyłącznie w wyższych partiach Sudetów i Karpat.
Dla nas nawłoć kojarzy się głównie z początkiem jesieni, która nadchodzi małymi krokami.
Materiały źródłowe:
• Witkowska-Żuk L. 2013: Rośliny leśne. Oficyna Wydawnicza Multico, Warszawa
• https://puls.edu.pl
• https://rozanski.li
tekst: M. Starnowski
