W ramach wieloletniego monitoringu zimowania nietoperzy 4 marca 2023 przeprowadziliśmy drugie liczenie w jaskiniach ZPK. W rezerwacie „Węże” spenetrowano pod kątem odnalezienia hibernujących zwierząt jaskinie: Samsonowicza oraz Stalagmitową (właściwie w tej drugiej skontrolowano tylko wiatę osłaniającą studnię wejściową jaskini). Po raz pierwszy sprawdzono również dwie inne, niewielkie jaskinie znajdujące się w rejonie sąsiadujących z Górą Zelce jurajskich ostańców – jaskinię Buki i jaskinię Mariusza I. W jednej z nich (j. Mariusza I) stwierdziliśmy zimowanie mopka zachodniego Barbastella barbastellus, gatunku nietoperza z II i IV załącznika tzw. Dyrektywy Siedliskowej, która jest podstawą tworzenia obszarów Natura 2000 w UE.
Ciekawej obserwacji i ważnej dla poszerzania wiedzy o wędrówkach nietoperzy w Polsce dokonaliśmy w jaskini Szachownica. Odczytano numer obrączki oznakowanego w 2012 roku samca nocka dużego Myotis myotis. Tego osobnika zaobrączkował w skrzynce dla nietoperzy uczestniczący od lat w naszych badaniach kolega Grzegorz Wojtaszyn. Na podstawie wcześniejszych odczytów wiemy, że nietoperz już trzeci raz obserwowany był w Szachownicy (2013 – jesienne rojenie, 2018 – zimowanie oraz aktualnie, w 2023 również zimowanie). Pomiędzy wizytami w jaskini stwierdzany był również w okresie rozrodu i godów w miejscu oznakowania obrączką, w lasach Nadleśnictwa Antonin (wschodnia część doliny Baryczy). Nasz nocek wielokrotnie migrował na odległość ok. 90 km. i przeżył już przynajmniej 11 lat. Wcześniejsze przeloty nietoperzy, głównie na tej trasie opisuje nasza praca opublikowana w Przeglądzie Przyrodniczym (link).
Podobnie jak w pierwszym liczeniu monitoringowym, w badaniach uczestniczyli chiropterolodzy z ośrodków z Warszawy, Opola, Piły i Łodzi. Obserwacje przeprowadzono pod patronatem Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Nietoperzy, we współpracy z Zespołem Parków Krajobrazowych Województwa Łódzkiego Oddziałem Terenowym Sieradzkich Parków Krajobrazowych oraz Nadleśnictwem Wieluń. Bazując na wieloletnim doświadczeniu spis zimujących nietoperzy przeprowadzono etycznie, jak najmniej ingerując (przeszkadzając) nietoperzom w czasie trudnego dla nich okresu hibernacji. Badania wykonano na podstawie zezwoleń Regionalnych Dyrekcji Ochrony Środowiska w Łodzi i Katowicach.
Maurycy Ignaczak
