23 marca przypada Światowy Dzień Meteorologii, ustanowiony na pamiątkę wejścia w życie konwencji o utworzeniu Światowej Organizacji Meteorologicznej 23 marca 1950 roku. Meteorologia to nauka o atmosferze oraz zjawiskach i procesach w niej zachodzących. Zajmuje się głównie badaniem składu i budową atmosfery ziemskiej, promieniowaniem, obiegiem ciepła w atmosferze i na powierzchni Ziemi oraz obiegiem wody i zmianami jej stanów skupienia, ruchami powietrza w atmosferze, wyładowaniami atmosferycznymi i wszystkimi zjawiskami dziejącymi się w atmosferze ziemskiej.
Światowa Organizacja Meteorologiczna (ang. The World Meteorological Organization – WMO) powstała w wyniku przekształcenia Międzynarodowej Organizacji Meteorologicznej założonej w 1873 r. w Wiedniu. Obecnie swą siedzibę posiada w Genewie, skąd pochyla się nad koordynowaniem światowej współpracy dotyczącej badań w dziedzinie meteorologii, klimatologii i hydrologii. Ponadto, WMO tworzy również sieci obserwacji meteorologicznej, hydrologiczne i geofizycznej oraz doskonali systemy wymiany informacji niezbędnych do przeciwdziałania skutkom klęsk żywiołowych i katastrof ekologicznych. Kwestia meteorologii jest na tyle wymagająca, że postanowiono poświęcić jej osobną organizację jednoczącą obecnie 191 członków, w tym 183 państwa spośród 193 krajów członkowskich ONZ (Polska przystąpiła do WMO już 16 maja 1950 r.), Wyspy Cooka, Niue oraz sześć terytoriów specjalnych: karaibskie terytoria brytyjskie, Polinezja Francuska, Hongkong, Macau, Curaçao i Sint Maarten oraz Nowa Kaledonia.
Próby zbadania zjawisk atmosferycznych oraz procesów rządzących pogodą i klimatem należą do najstarszych udokumentowanych przejawów działalności naukowej człowieka i spotyka się je we wszystkich kulturach starożytności. Początek badań meteorologicznych we współczesnym znaczeniu przypada na 1. połowę XVII w. i wiąże się z wynalezieniem termometru i barometru. Blaise Pascal udowodnił wówczas, posługując się barometrem, że ciśnienie atmosferyczne maleje ze wzrostem wysokości nad poziomem morza. Odkryto, że ruchy powietrza w atmosferze podlegają prawom fizyki, wyjaśniono przyczyny powstawania wiatrów. W 1735 r. angielski fizyk i meteorolog George Hadley sformułował pierwszy model ogólnej cyrkulacji atmosfery, wyjaśniający istnienie pasatów; nieco później Johann Heinrich Lambert opisał powstawanie ruchów konwekcyjnych w atmosferze i podał zależności między ciśnieniem atmosferycznym a przebiegiem ruchów cyrkulacyjnych powietrza. Odkryto też, że zjawiska pogodowe są związane z temperaturą, wilgotnością i ciśnieniem powietrza. Około 1823 r. Henry William Brandes opracował pierwszą mapę synoptyczną. Wynalezienie i zastosowanie telegrafu umożliwiło w połowie XIX w. szybkie przesyłanie danych meteorologicznych. W ten sposób w 1873 r. powstała Międzynarodowa Organizacja Meteorologiczna, która zinstytucjonalizowała międzynarodową wymianę informacji meteorologicznych. Jej zasięgi z czasem sięgały aż drugiego końca świata, dlatego w 1947 r. przekształcono ją w Światową Organizację Meteorologiczną.
Opr.DWB
Zdj.DWB
źródło: https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/meteorologia;3940077.html
