Kłokoczka południowa (Staphylea pinnata) jest to krzew dorastający od 2 do 5 m wysokości (rzadko osiąga 9 m). Kora kłokoczki ma barwę oliwkowo - szarą z charakterystycznymi białawymi bruzdami. Liście nieparzysto pierzasto złożone podobne są do liści bzu lub jesionu. Kłokoczka kwitnie od maja do czerwca, a jej białe i groniaste kwiaty tworzą kwiatostan dochodzący do 12 cm długości. Pojedynczy kwiat przypomina kwiat konwalii majowej, czasem z czerwonym naciekiem. Owoce kłokoczki mają formę kulistych, pęcherzykowatych torebek, w których znajduje się od jednego do czterech nasion o barwie jasno brunatnej, lśniące, twarde z białawym zagłębieniem.
Krzew ten preferuje żyzne gleby utworzone na podłożu wapiennym. Najchętniej rośnie na stromych zboczach o powolnym spływie wody w miejscach lekko ocienionych. Kłokoczka w Polsce osiąga północną granicę swojego zasięgu. Stanowiska naturalne związane są z piętrem pogórza i występuje nielicznie w lasach i zaroślach Pogórza i Gór Kaczawskich, Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, Wyżyny Miechowskiej, Płaskowyżu Kolbuszowskiego oraz na obszarze Pogórza Karpackiego.
Krzew chętnie sadzony w pobliżu domostw ze względu na swoją urodę, miododajne kwiaty, szybki wzrost i zastosowanie drewna i innych części rośliny w życiu gospodarczym i religijnym. W dawnych czasach wyrabiano różańce z nasion kłokoczki, a pędy rośliny z owocostanami wykorzystywano do tworzenia bukietów na święto Matki Boskiej Zielnej. Generalnie wierzono, że roślina ta przynosi szczęście i nadawano jej właściwości magiczne. Na terenie Polski jest pod ochroną, ale w innych krajach należy do roślin jadalnych. Jej kiszone kwiatostany są znaną gruzińską potrawą.
Pracownicy Przedborskiego Parku Krajobrazowego nawiązali współpracę z Panem Łukaszem Piechnikiem, prowadzącym badania stanowisk kłokoczki południowej na terenie naszego parku.
Artykuł napisano na podstawie publikacji w gazecie "Chrońmy Przyrodę Ojczystą" pt. CO WIEMY NA TEMAT ROZMIESZCZENIA KŁOKOCZKI POŁUDNIOWEJ (STAPHYLEA PINNATA) W POLSCE? autorstwa Łukasza Piechnika i Przemysława Kurka. Ponawiamy apel autorów do Wszystkich czytelników o przekazywanie informacji na temat stanowisk występowania kłokoczki południowej w Państwa okolicy. Badacze zbierają informacje o stanowiskach naturalnych krzewu, a także stanowiskach antropogenicznych. Planuje się sporządzenie mapy genetycznej gatunku, która da odpowiedź na temat pokrewieństwa krajowej populacji kłokoczki oraz dróg migracji tego krzewu na terenie Polski.
Dane kontaktowe:
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Łukasz Piechnik
Instytut Botaniki im. W. Szafera
Polskiej Akademii Nauk
ul. Lubicz 46, 31–512 Kraków
Przemysław Kurek
Wydział Biologii
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
ul. Umultowska 89, 61–614 Poznań
